Մարդ կա՝ ելել է շալակն աշխարհի,
Մարք կա՝ աշխարհն է շալակած տանում...
Դու, որ սխալվել, սակայն չես ստել,
Կորցրել ես հաճախ, բայց նորից գտել.
Դու, որ սայթաքել ու վայր ես ընկել,
Ընկել ես, սակայն երբեք չես ծնկել,
Այլ մագլցել ես կատարից կատար,
Ելել ես անվերջ, բարձրացել ես վեր՝
Քո ահեղ դարից առնելով թևեր...
Ելել ես, որ ողջ աշխարհը տեսնես,
Որ անօրինակ քո դարը տեսնես,
Բոլոր կերպերով դու նրան զգաս,
Շահածով խնդաս, կորուստը սգաս...
Ելել ես իբրև նրա մունետիկ,
Որ նրա հեռուն զգաս քեզ մոտիկ,
Որ ճշմարտության ափերը տեսնես,
Ծպտըված ստի խաբելը տեսնես,
Որ չվախենաս, որ չվարանես՝
Անարդարության դեմքը խարանես...
Ահա թե ինչու դու այսքան տարի,
Դու որ հարազատ ծնունդն ես դարի,
Քայլում ես անդուլ, առաջ ընդանում,
Քայլում ես այնպես ծանր ու վիթխարի,
Ասես աշխարհն ես շալակած տանում...
Մարդ կա՝ աշխարհն է շալակած տանում,
Մարդ կա՝ ելել է շալակն աշխարհի...
Նա, ով ելել է շալակն աշխարհի,
Աշխարհում երբեք թաց տեղ չի քնում,
Գիտի թե ու'մ հետ և ու'ր է գնում,
ՈՒ'մ մեռելին է անարցունք լալիս,
ՈՒ'մ խոսքի վրա ստից ծիծաղում,
ՈՒ'մ հետ դինջ նստած նարդի է խաղում,
Հարկ եղած դեպքում և տանուլ տալիս...
Վերից է նայում ցածրում կանգնածին,
Չի նայում երբեք ներքև ընկածին.
Վերև կանգնածի աղջկան, որդուն,
Սիրուհուն անգամ ու քարտուղարին
Ո՜նց է քսմսվում, ու շողոքորթում...
Որտեղ մի պատառ չաղ ու յուղալի՝
Կանգնած է այնտեղ նա երկյուղալի...
Հեշտ զրպարտում է՝ երբ տեղն է գալիս,
Նույն հեշտությամբ էլ իր մեղքն է լալիս...
Ամե՜ն ինչից շատ, ամե՜ն ինչից վեր,
Հարազատ մորից և որդուց ավել,
Աշխարհում նա իր աշխարհն է սիրում...
Սու'տ է: Նա այնտեղ իր շահն է սիրում:
Ամե՜ն ինչից շատ, անե՜ն ինչից վեր,
Նա պատմության մեջ իր դարն է սիրում...
Սու'տ է: Նա դարի ավարն է սիրում:
Ամե՜ն ինչից շատ, ամե՜ն ինչից վեր,
Մեր կյանքն է սիրում, մեր նորն է սիրում...
Սու'տ է: Նա միայն իր փորն է սիրում:
Ամե՜ն ինչից շատ, ամե՜ն ինչից վեր,
Գաղփարական իր հորն է սիրում...
Սու'տ է: Ո'չ հորը, ո'չ մորն է սիրում,
Թանկ չէ ո'չ որդին, և ո'չ էլ թոռը:
Ամե՜ն ինչից շատ, ամե՜ն ինչից վեր
Սիրում է կյանքում նա իր .....աթոռը:
Աթոռն է սիրում
ՈՒ նրան տիրում.
Ցանկացած գնով ելնում է նա վեր,
Փորձում է թռչել նա առանց թևեր,
Անվերջ սողալով առաջ է գնում,
Գնում է այսպես և... տարեց - տարի
Ելնում է այսպես.... շալակն աշխարհի:
Մարդ կա՝ աշխարհն է շալակած տանում,
Մարդ կա՝ ելել է շալակն աշխարհի....

_____________

Մարդ կա՝ ելել է շալակն աշխարհի,
Մարք կա՝ աշխարհն է շալակած տանում...
Դու, որ սխալվել, սակայն չես ստել,
Կորցրել ես հաճախ, բայց նորից գտել.
Դու, որ սայթաքել ու վայր ես ընկել,
Ընկել ես, սակայն երբեք չես ծնկել,
Այլ մագլցել ես կատարից կատար,
Ելել ես անվերջ, բարձրացել ես վեր՝
Քո ահեղ դարից առնելով թևեր...
Ելել ես, որ ողջ աշխարհը տեսնես,
Որ անօրինակ քո դարը տեսնես,
Բոլոր կերպերով դու նրան զգաս,
Շահածով խնդաս, կորուստը սգաս...
Ելել ես իբրև նրա մունետիկ,
Որ նրա հեռուն զգաս քեզ մոտիկ,
Որ ճշմարտության ափերը տեսնես,
Ծպտըված ստի խաբելը տեսնես,
Որ չվախենաս, որ չվարանես՝
Անարդարության դեմքը խարանես...
Ահա թե ինչու դու այսքան տարի,
Դու որ հարազատ ծնունդն ես դարի,
Քայլում ես անդուլ, առաջ ընդանում,
Քայլում ես այնպես ծանր ու վիթխարի,
Ասես աշխարհն ես շալակած տանում...
Մարդ կա՝ աշխարհն է շալակած տանում,
Մարդ կա՝ ելել է շալակն աշխարհի...
Նա, ով ելել է շալակն աշխարհի,
Աշխարհում երբեք թաց տեղ չի քնում,
Գիտի թե ու'մ հետ և ու'ր է գնում,
ՈՒ'մ մեռելին է անարցունք լալիս,
ՈՒ'մ խոսքի վրա ստից ծիծաղում,
ՈՒ'մ հետ դինջ նստած նարդի է խաղում,
Հարկ եղած դեպքում և տանուլ տալիս...
Վերից է նայում ցածրում կանգնածին,
Չի նայում երբեք ներքև ընկածին.
Վերև կանգնածի աղջկան, որդուն,
Սիրուհուն անգամ ու քարտուղարին
Ո՜նց է քսմսվում, ու շողոքորթում...
Որտեղ մի պատառ չաղ ու յուղալի՝
Կանգնած է այնտեղ նա երկյուղալի...
Հեշտ զրպարտում է՝ երբ տեղն է գալիս,
Նույն հեշտությամբ էլ իր մեղքն է լալիս...
Ամե՜ն ինչից շատ, ամե՜ն ինչից վեր,
Հարազատ մորից և որդուց ավել,
Աշխարհում նա իր աշխարհն է սիրում...
Սու'տ է: Նա այնտեղ իր շահն է սիրում:
Ամե՜ն ինչից շատ, անե՜ն ինչից վեր,
Նա պատմության մեջ իր դարն է սիրում...
Սու'տ է: Նա դարի ավարն է սիրում:
Ամե՜ն ինչից շատ, ամե՜ն ինչից վեր,
Մեր կյանքն է սիրում, մեր նորն է սիրում...
Սու'տ է: Նա միայն իր փորն է սիրում:
Ամե՜ն ինչից շատ, ամե՜ն ինչից վեր,
Գաղփարական իր հորն է սիրում...
Սու'տ է: Ո'չ հորը, ո'չ մորն է սիրում,
Թանկ չէ ո'չ որդին, և ո'չ էլ թոռը:
Ամե՜ն ինչից շատ, ամե՜ն ինչից վեր
Սիրում է կյանքում նա իր .....աթոռը:
Աթոռն է սիրում
ՈՒ նրան տիրում.
Ցանկացած գնով ելնում է նա վեր,
Փորձում է թռչել նա առանց թևեր,
Անվերջ սողալով առաջ է գնում,
Գնում է այսպես և... տարեց - տարի
Ելնում է այսպես.... շալակն աշխարհի:
Մարդ կա՝ աշխարհն է շալակած տանում,
Մարդ կա՝ ելել է շալակն աշխարհի....

Пусть мало нас, но величают нас – армяне…
Мы никого себе не ставим выше:
Мы попросту другой судьбою дышим;
Армянской крови пролито не мало…
Когда бы нам история внимала!
Во дни когда бы мы бывали в силе,
Ничьей свободы сроду не казнили:
Не поднималась грозная десница
За все – веков – обиды расплатиться…
Смерть просто наш народ облюбовала
И было ей нас, ненасытной мало…
Во дни когда нас по свету метало,
Мы обрастали прочностью металла,
Что трудимся для каждого народа,
Который нас приветил в дни гонений…
Ему служил души армянский гений:

Пусть мало нас, на величают нас – армяне…
Из давних ран мы через стон воспряли:
Не вытравить из нас улыбки доброй,
Мы знаем как плечо подставить другу,
Как вызволить себя из замкнутого круга
Природной щедрости дарованной нам Богом-
Все во сто крат вернуть высоким слогом,
Воздать по добрости монетой звонкой чести
И в нужный час для друга быть на месте,

У каждой нации своя на свете ниша.
Вот так и мы себя не ставим выше,
Но ведаем, чего народом стоим:
Понятие – армяне – не пустое…
И почему бы не гордиться этим?!
Мы есть и будем. Пусть родятся дети.

Паруйр Рафаэлович Севак (наст. фамилия — Казарян; арм.- Պարույր Ռաֆաելի Սևակ (Ղազարյան); 26 января 1924 года — 17 июня 1971 года) — армянский поэт и литературовед, доктор филологических наук, лауреат Государственной премии Армянской ССР (1967 г.), автор сборников стихов “Бессмертные повелевают” (1948 г.), “Дорога любви” (1954 г.), “Снова с тобой” (1957 г.), “Человек на ладони” (1963 г.), “Да будет свет” (1969 г.) и лирической поэмы “Несмолкающая колокольня” (1959 г.), за создание которой Севак был удостоен Государственной премии СССР.

Паруйр Рафаэлович выбрал псевдоним "Севак", когда впервые преложил свои стихи к публикации в журнале. В редакции ему сказали, что фамилия Казарян не звучная для поэта, и поэтому ему необходим псевдоним. Недолго раздумывая, Паруйр, который восхищался Рубеном Севаком - выдающимся западно-армянским поэтом, который пал жертвой геноцида, выбрал себе псевдоним "Севак".

Паруйр Севак родился 26 января 1924 года в селе Чанахчи (ныне Зангакатун) Араратского района Армении. После окончания школы, в 1940 году Паруйр Севак поступил на отделение армянского языка и литературы филологического факультета ЕрГУ. После окончания ЕрГУ в 1945 г., Паруйр Севак поступает в аспирантуру Академии Наук Армении. В эти же годы он женился на своей однокурснице Майе Авагян и у них родился сын – Грачья, однако через несколько лет этот брак распался. П. Севак уехал учиться в Москву и поступил в Литературный Институт им. Горького. В Москве он вновь женился на Нине Менагаришвили. В браке с Ниной у Севака родилось двое сыновей – Армен и Корюн. В 1955 г. он закончил институт им. Горького и до 1959г. занимался преподавательской деятельностью в том же институте. В 1960г. П. Севак возвращается в Ереван. В 1963-1971 г.г. П. Севак работал в Институте Литературы им. Абегяна в качестве старшего научного сотрудника; в 1966-1971 г.г. был секретарем правления Союза писателей Армении; в 1967 г. защитил диссертацию и получил степень доктора наук; в 1968 г. был избран депутатом Верховного Совета Армянской ССР.

17 июня 1971 года, возвращаясь домой из родной деревни, Паруйр Севак с женой Ниной Менагаришвили попали в автокатастрофу и погибли.

Первые стихотворения Паруйра Севака увидели свет в журнале “Советская литература”. А через время были опубликованы первые сборники стихов “Бессмертные повелевают” (1948 г.), “Дорога любви” (1954 г.), “Снова с тобой” (1957 г.), “Человек на ладони” (1963 г.), “Да будет свет” (1969 г.) и первая поэма “Несмолкающая колокольня”(1959 г.).

Большое воздействие на творчество Паруйра Севака оказал тот факт, что его родители вынуждены были бежать из западной Армении, которая находилась под властью Османской Турции, спасаясь от Геноцида армян 1915 г, организованным Правительством Младотурков. Раздумья поэта о геноциде отражены, в основном, в поэмах «Несмолкающая колокольня» (1959 г.) и «Трехголосная литургия» (1965г.), которая посвящена 50-летию геноцида 1915 г..

Паруйр Севак перевел на армянский язык произведения Пушкина, Лермонтова, Есенина, Блока, Янки Купалы, Райниса, Брюова, Абашидзе, Маяковского, Межелайтиса, ряда венгерских поэтов и др. А его произведения изданы на русском, украинском, литовском, грузинском, чешском, венгерском и других языках.