Վերջերս երիտասարդ ընկերներիցս մեկը մեկ հղում ուղարկեց համացանցային մի ֆորումից, որտեղ ոմն Դուգին փորձել է փայլել հայոց ավանդույթների իր իմացությամբ:
Նրա զգույշորեն հյուսված մտքերը բավականին լավ են քողարկում ասելիքի իրական նպատակը: Սակայն ասելիքը չի քողարկում նրա թյուրիմացությունը: Սա թերևս արդի իրողությունում հաճախ հանդիպող դեպքերից է, երբ ասելիքը թյուրիմացություն է, իսկ ասածը չգիտակցված ճշմարտություն: Եւ եթե այդ անձնավորությունը զուրկ չլիներ խորիմաստական վերլուծությունից, թերևս գլուխը կրծքին կհակեր իրեն բաժին հասած Ճշմարտության ամոթալիությունից:
Լավ,ընթերցողներիս համբերությունը չըչարաշահեմ: Այդ Դուգինն ասում է, որ հայկական հոգևոր ավանդությունում բացակայում են «մեսսիականություն»ը(փրկչականություն), «էսխանտոլոգիզմ»ը(կործանաբանություն) և «աստծո ընտրյալություն»ը: Եւ այնուհետև շեշտում է, որ դրանք բնորոշ են եբրայեցիներին ու ռուս ազգայնականներին: Հետո ներկայացնելով իր հանդիպումները և ուսումնասիրությունները հայտնում է եզրակացությունը, որ հայերս սեմականների դասին չէնք պատկանում,այլ պարզորոշ հաբեթական ենք:
Դուգինի մտքի խորամանկ ելևեջները հուշում են իր ով լինելը, և եթե նա հասկանար, թե ինչպիսի ծառայություն է մեզ մատուցում, դժվար թե նման վերլուծությամբ հանդես գար: Մեր և ոչ միայն մեր մասին թյուրիմացություններ մոգոնողները տգիտության մեջ այնքան են խորացել, որ օրինաչափորեն անցել են իրենք իրենց հերքելուն:
Իրականում նրա նշած երեք «առաքինություններ»ը իսկապես խորթ են Հայի Ոգուն էլ, Հոգուն էլ:
Հային հարիր չէ թոշակառուի հոգեբանությունը, քանզի Ժամանակ կոչվող Դիցը ի սկզբանե մեր վկան լինելով, մեզ հնացնելով՝, չի ծերացրել:
Հայը թոշակառու չէ: Այդ պատճառով էլ իր Փրկությունը ինքն է իրականացնում, և այն երևակայությունից չի հայցում:
Եւ Հայը ունի միայն սեփական վրիպումների հետևանքներից փրկվելու խնդիր:
Հայի խոհերի համար աշխարհի կործանումն ու կյանքի ավարտը տարբեր բաներ են:
Աշխարհի կործանումը նոր չէ, որ մեկնարկել է: Փոքր Մհերը դեռևս Ագռավաքար չէր մտել, երբ կործանումը սկսվել էր: Եւ թերևս անհրաժեշտ էլ լինի, որ Հայը մեղավոր աշխարհի կործանման ավարտը մոտեցնի:
Իսկ ընտրյալության բարդույթը իրական Հայի Շունչը չի կարող պղծել:
Հայը ինքնահաստատման խնդիր չունի:
Այդ պատճառով էլ ինքնավկայության վրա վատնելու ժամանակ չունի:
Բնության մեջ չկա երևույթ ու սկզբունք, որը դուրս է Արարչի Ընտրությունից:
Արարչի Ընտրության մեջ չկա երևույթ կամ սկզբունք, որը դուրս է Ճշմարտությունից:
Կյանքի բոլոր տեսակներն են Ընտրյալ:
Սակայն ամեն տեսակ ընտրյալ է իր ուրույն դերի համար:
Եւ ամեն տեսակ ազատ է Ընտրություն կատարելու իր տիրույթում:
Ամեն միտք, խոսք և գործ՝, ընտրություն է:
Արթնացի'ր Հայ Մարդ:
Վերահաստատվիր քո Ընտրության մեջ:
Կամրջիր անցյալդ ու ապագադ քո Ճշմարիտ ներկայով, և վերգտիր կապդ Հավերժացած Նախնիներիդ հետ:
Անցյալն ունի հետևանք,
Իսկ ապագան էլ պատճառ,
Նրանք հյուսված են իրար
Ներկայի մեջ անաչառ:

Հոգու մասին շատերն են խոսել և շատախոսել:
Եւ մարդը այդպես շատախոսելով, իր էությունից շատ է հեռացել:
Եւ շատ խոսելով սկիզբը մոռացել, փափկակեցության մոլոր մոլության ծառան է դարձել և ունայնացել:
Հոգու գոյության թե պնդողները, թե ժխտողները չգիտես ինչո՞ւ ջղաձգվում են նույն դիմածռությամբ և նույն հույզերով:
Հոգու մասին շատերն են խոսում ծանրաշունչ հևքով ու շինծու դեմքով:
Ու չեն հասկանում, որ շատ խոսելով վատնում են շունչը հոգեճանաչման:
Ու չեն էլ զգում, որ շատ խոսելով վատնում են իզուր հոգեզգացական խոկումի ժամը:
Ինչ կարգի ասես փորձեր չէն անում՝, պատկեր են փնտրում սուրճի նստվածքում, մոմ են հալեցնում, եղունգի վրա մեռոն կաթեցնում, մեռնելուց առաջ և այնուհետև հիվանդ կշռում, գերեզմանոցում դարանակալում, մութ սենյակներում պնակներ շրջում՝, հոգի են կանչում, և երկյուղալից մտքերից կառչում: Հետո դժնդակ, անլույս մտքերը իրար են հյուսում ու հավատ կոչում: Եւ այդ հավատից աստծո զանազան կերպարներ կերտում ու այդ կերտվածքը բոլորից ծածուկ «գերիմաստության» մշուշով պատում: Ու չեն հասկանում, որ այդ արթմնի մղձավանջներով սեփական Հոգին Ճշմարտությունից են ցանկապատում:
Արթնացի'ր Հայ Մարդ.
Բա'վ է անսկիզբ ու անվերջ Հոգուդ սկիզբ - ավարտ փնտրես:
Բա'վ է ենթադրես դրախտ ու դժոխք կյանքիցդ հետո:
Բա'վ է կտրվես Բնության Շնչից, ու փնտրես Հոգիդ քո իսկ շնչից դուրս:
Բա'վ է գրերին հարցերդ ուղղես, ու պատրանքներով քեզ մխիթարես:
Ճշմարտությունը Շնչովդ չափիր ու նրան ամուր՝, ողջ Սրտով կապվիր:

Վերջին ժամանակներս շատ է խոսվում նեյրո – լեզվաբանական ծրագրավորման(ՆԼԾ) մասին, և այն ներկայացվում է որպես քաղաքական գործառույթի մեր ժամանակների նորամուծություն: Սակայն պարզագույն դիտարկումը երևան է հանում, որ ՆԼԾ կոչվածը նույն հիպնոսն է և հասարակական - քաղաքական ասպարեզ նոր չէ, որ մուտք է գործել:
Հիպնոսը վաղուց է կիրառվում զանգվածային տրամադրություններով ձեռնածություններ(մանիպուլյացիյա) կատարելու նպատակով:
Միամիտ հայացքը հիպնոսում նույնիսկ կարող է աստվածային խորհուրդ ընկալել:
Սակայն հիպնոսով աշխատող հասարակական կամ քաղաքական գաղափարախոսությունը միայն կարող է հանգեցնել հոգևորի և հոգեկանի շփոթմունքի:
Հիպնոսի արդյունքը կարող է միայն պատրանքը լինել, ընդ որում ինչպես հիպնոսվողների, այնպես էլ հիպնոսողների համար: Եւ ինչպես խոստանում է հոդվածիս վերնագիրը, սկսեմ այդ աներևույթ, սակայն մոլորակի կյանքում լավ արմատացած գործառույթի պատրանքազերծման գործընթացը:
Փորձենք ծանոթ պատմությունների վրա ճշտել հիպնոսի հնարավորությունները, որպեսզի հոդվածս լոկ իրողության հաստատագրում չլինի, այլ միգուցե նաև դառնա պատրանքի հաղթահարման ազդանշան:
Հիպնոսի սահմանները կարող էն լինել բավականին ընդարձակ, այսինքն միաժամանակ հիպնոսվողների քանակը կարող է հասնել միլիոնների:
Եւ այդ բազմությանը հնարավոր է ներշնչել, որ ողջ ավազանի կամ գետի ջուրը վերածվել է կարմիր գինու: Եւ հիպնոսվածները իսկապես կունենան նման տեսիլք և համի զգացողություն:
Հնարավոր է նույնպես այդ հանրույթին ներշնչել, թե 2 ձուկը և 5 հացը կիսելով ու բաժանվելով չէն սպառվում և բավականեցնում են ներկաներին, որը մի բան էլ դեռ ավելանում է:
Հնարավոր է նաև հիպնոսվածներին ներշնչել հիպնոսելու հատկություն: Եւ այդ հիպնոսվածները կկարողանան ներշնչել իրենց ներշնչվածը: Նրանք էլ իրենց հերթին կկարողանան նոր հիպնոսողներ պատրաստել և ապահովել հիպնոսելու ժառանգականություն:
Իսկ առաջին հիպնոսողը կարող է իր ստեղծած ալիքին հանձնել իր մտքով անցած ցանկացած պատրանք: Հանրույթին հնարավոր է ներշնչել, թե նա ականատեսն է այլմոլորակայինների, հրեշտակների, չարքերի, ուրվականների և ն. :
Հանրույթին հնարավոր է ներշնչել, որ նա իր իբր կայացած մահապատժի և հարության ականատեսն է:
Եւ այդ ներշնչանքների շղթայում ամենաառանցքայինը վախն է, որը թույլ չի տալիս զարթնել հիպնոսից:
Հիպնոսելու հնարքը բավականին պարզ է: Բավական է մարդու շահը գրգռել, և նա հլու կամակատար է: Եւ նա կամակատար է այնքան ժամանակ, քանի դեռ շահը գրգռված է պահվում: Շահն է, որ մարդուն կամազուրկ է դարձնում:
Իսկ հիպնոսողներին մնում է միայն շահի նորանոր ձևեր մոգոնել:
Այնպիսի ձևեր, որ ծախսերի հետ կապված չլինեն:
Այնպիսի ձևեր, որ ապացույցի կարիք չունենան:
Այնպիսի ձևեր, որ խոստումների չկայացման մեջ մեղավոր դուրս գան հենց հիպնոսվողները:
Եւ խոստումներն են՝ լավ զգացողություն, հոգեկան վերելք, հրեշտակների կամ տիեզերական հովանավորի աջակցություն, երկնային դրախտ, ...:
Արթնացի'ր Հայ Մարդ:
Դու քնել էիր քո մեծ գործերի մեծ հոգնությունից:
Եւ քո երազում քեզ այցելել են մեծ մղձավանջներ:
Սակայն զարթոնքիդ պահը եկել է:
Մոռացիր բոլոր օտարի կողմից շահերը խոստացված:
Հիշիր վերստին քո ազգի շահը:
Արթնացի'ր Հայ Մարդ, եկել է պահը:
Ցրի'ր պատրանքը քո մեծ Զարթոնքով:

Մի անգամ Արարիչը կանչեց իր մոտ Լույսին, և հայտնելով, որ խավարը նրանից գանգատվում է, հանդիմանեց վերջինիս հալածելու համար:
- Օ՜ Հայր Արարիչ,- զարմացավ Լույսը,- ես խավարին հալածելու չնչին իսկ միտում չեմ ունեցել: Ընդհակառակը, լսել եմ նրա մասին, փնտրում եմ ընկերություն առաջարկելու համար, սակայն ամենուր նայում եմ, նա չկա ու չկա:

Բյուրիցս ավաղ, սակավ չի լինում, երբ ընկերության պարզ առաջարկը վախ է պատճառում:
Ընդունման դեպքում վախով ուղեկցվում, և վերջ ի վերջոյ գժտման հանգեցնում: Եւ որպես օրենք, գժտվելուց հետո թուլակամ մարդը հակադարձում է ընկերոջ մասին իր իսկ գործածած նախկին գովքերը:
Լինում է նաև, որ վախկոտ մարդը պաշտպան փնտրելով, իր բարերարին միառժամանակ ընկեր է կոչում, իր առաջացրած հարցերը լուծում ու անհետ կորչում:
Վախով ընդունված կամ էլ համեմված Ընկերությունը երկար չի տևում:
Հաճախ է լինում, որ վախ կոչվածը կասկածի տեսքով ընկերոջ սիրտը հետո է մտնում և ուժգին գետնում:
Իսկ վախկոտ մարդը ամեն անձում է թշնամի փնտրում:
Հաճախ է լինում, որ մարդ կորցնում է յուր զգացականը, և դադարելով ընկերոջն զգալ՝, ենթադրում է թե, այդ նա է սառել:
Պատահական չէ, որ զգացականի կորուստը մարդուն մղում է դեպի զգացմունքայնություն:
Արթնացի'ր Հայ Մարդ:
Անընկեր մարդը նույն անաստվածն է:
Գտի'ր Աստծուդ Ընկերներիդ մեջ:
Ձուլվի'ր Աստծուդ՝, Ընկեր լինելու քո կարողությամբ:
Ընկեր լինում է միայն ուժեղը, իսկ ուժն արդյունք է Ընկերասիրության:
Ընկերոջ ուժը քեզ օգնություն է՝, ոչ պաշտպանություն:
Ընկեր լինում է միայն Ազնիվը:
Ազնվությունը ամենայն Սիրո արտահայտումն է:
Ընկերությունը տարիքի, սեռի,պաշտոնի, տեղի սահմաններ չունի:
Քեզ առաջարկված Ընկերությունը երբեկ մի մերժիր:
Քո առաջարկած Ընկերությունը երբեկ մի դրժիր:

Արյունաբանները(հեմոտոլոգ) ասում են, թե կա արյան 4 խումբ: Եւ ներկայացնում են օտարալեզու տերմիններից հյուսված մի բավականին բարդ համակարգ, որը յուրացնել ստանձնողը թերևս հետագայում ժամանակ էլ չի ունենում «խճանկարին» հեռվից նայելու:
Չլինելով արյունաբան, և չունենալով այդ համակարգը հերքելու չնչին իսկ միտում, օրերից մի օր որոշեցի արյան մասին գաղափար կազմել: Եւ ինձ համար պարզեցի, որ կա արյան ընդամենը երկու տեսակ՝, կայուն և փոփոխական: Այլ կերպ ասած «ագլյուտինոգեն» կոչվող հակագենից զերծ և նրանով օժտված:
«Կայուն և փոփոխական» պայմանական բնորոշումները իմն են և թյուրիմացություններից զերծ մնալու համար չարժե գիտական հղումներ փնտրել:
Կայուն եմ անվանել այն պատճառով, որ այդ կարգը ներկայացնող կնոջ և տղամարդու միությունից առաջանում է նույնակարգ սերունդ:
Մյուս՝, փոփոխական կարգի արու-իգյան համադրությունից կարող են առաջանալ II, III, IV հայտնի բնորոշումներով կարգի սերունդներ:
Եթե փոփոխական կարգի ներկայացուցիչները երբևիցե կայուն կարգի հետ խառնում չեն ունեցել, ապա բացառվում է կայուն կարգի սերնդի իհայտ գալը:
Կառլ Մարքսը, իր հասարակարգային ձևավորման(ֆորմացիոն) տեսությունում նշում է 4 հասարակարգ՝, համայնական, ստրկատիրական, հողատիրական(ֆեոդալական) և սեփականատիրական(կապիտալիզմ):
Խճանկարին հեռվից նայելու ցանկությունը հանգեցրեց այլ համոզման՝, որ գոյություն են ունեցել և ունեն միայն երկու հասարակարգ Տոհմային և ստրկատիրական:
Առաջինը թերևս դեռ լավ չի մոռացվել, որպես նոր իհայտ գալու համար: Եւ այդ պատճառով ցանկացած զրույց Տոհմայինի մասին մի անգամից բախվում է հասկացողության և հասկանալու ցանկության բացակայությանը:
Երկրորդը՝, ստրկատիրությունը այնքան զարգացում է ապրել, որ դադարել է գիտակցվել ստրուկների կողմից:
Եւ այդ զարգացումը ապրել է 3 փուլ.
1. Բռնի
2.Ճարահատյալ(ֆեոդալիզմ)
3. Կամավոր(կապիտալիզմ)
Ստրկատերերն էլ զարգացման լավ ցատկ են կատարել, քանզի բռնի ստրկատիրության ժամանակ ստրուկ գնելը ծախսերի հետ էր կապված: Իսկ մեր օրերում նրանց օգնում է պատեհի հոտառությունն ու պոտենցիալ ստրուկների մեջ կամավորական տրամադրություններ առաջացնելուն ուղղված մեծ խոստումները:
Հասարակագետ տեսաբանները առատախոսն պնդում են, որ եթե հասարակարգը բրգաձև չլինի, ապա անպայման խառնաշփոթ(քաոս) կլինի:
Սակայն Տոհմակարգին ծանոթանալուց հետո խիստ դժվարանում են այնտեղ ցույց տալ խառնաշփոթը: Ու հեռանում են խառնաշփոթը գտնելու և զրույցը շարունակելու խոստումով:
Եւ պատահաբար հանդիպելիս պարզվում է, որ ոչ մի կերպ խառնաշփոթ փնտրելու համար չեն կարողանում ժամանակ կորզել, քանզի «կարևոր» գործերով շատ են զբաղված:
Այո', ունայնությունը իսկապես դարձել է կարևոր զբաղմունք, լավ սնվելու կարիքները հոգալու համար:
Արթնացի'ր Հայ Մարդ:
Այդ ե՞րբ հասցրիր լեռնցի լինելդ այնքան մոռանալ, որ որոշեցիր մաս լինել բուրգ կոչված կեղծ լեռներին:
Միթե՞ այդքան հրապուրիչ է շերտավոր հասարակությունում շերտ լինելը, թեկուզ երբևիցե բարձրագույն լինելու հավանականությամբ:
Միթե՞ տափակ լինելը կարող է նաև հաճելի լինել:
Միթե՞ ուսերդ այնքան սովորեցին ոտքերի, որ այլևս անկարող ես երկինքը ուսել:
Արթնացի'ր Հայ Մարդ:
Նայիր Լեռներիդ, և ավանդական Շուրջպարդ հիշիր:
Եւ հիշիր անձանց, ում հետ կարող ես ուսընդուս պարել:

«Մի անգամ մարմնի զգայարանները սկսեցին քննարկել, թե իրենցից որն է ամենակարևորը:
Յուրաքանչյուրը խոսում էր իր բացառիկության մասին և գնալով զրույցը վերածվեց աղմկոտ վեճի: Աղմուկը այնքան ուժգնացավ, որ ստիպված վեճին միջամտեց գիտակցությունը, և առաջարկեց, որ զգայարանները հերթով անջատվեն մեկամսյա ժամկետով: Եւ հինգ ամսից բոլորին պարզ կլինի, թե որ մեկի բացակայությունն էր բոլորի համար ծանր: Եւ դրանով իսկ կպարզեն ամենակարևորին:
Հինգ ամսից, սպասվածին հակառակ, վեճը կրկնվեց նույն ոգով: Բոլոր զգայարաններն էլ խոսում էին, որ իրենք մյուսների կարիքը չունեն, քանզի մնացածի բացակայության ժամանակ իրենք ավելի են հզորացել ու նրբացել: Ստեղծված իրավիճակից գիտակցությունը բոլորովին շփոթվեց: Այն ժամանակ Ոգին խոսեց, և հայտնեց, որ հեռանալու հերթը իրենն է: Չանցած երկու րոպե, բոլորը հասկացան, թե ով է ամենակարևորը, և աղերսեցին Ոգուն վերադառնալ, խոստանալով այլևս չվիճել:»
Առակս ի՞նչ ցուցանե.
Նույն իրավիճակն է մոլորակի, և մասնավորապես մեր Հայրենիքի հասարակական - քաղաքական ասպարեզում: Մի կուսակցություն գովում է իր տեսողությունը՝, տեսակետի բարձրությունն ու տեսածի բացառիկությունը, մյուսը լսողությունը՝, լսածի թովչությունն ու զարմանալու կարողությունը, երրորդը հոտառությունը՝, հոտոտելու առանձնակի սրությունը, չորորդը համի զգացողությունը՝, ախորժակն ու որկոր կրելու ձիրքը, հինգերորդը շոշափելիքը՝, շոշափածն ու ճմրթածը: Եւ այդպես համադրելին ոչ միայն հակադրում են,այլ առճակատում ու իրար բախելով, այնուհետ մեկը մյուսին անհանդուրժուղության մեջ մեղադրում:
Եւ այդպես ազգեր են մեռել, քանզի Ազգային Ոգուն շատ են ձանձրացրել:
Սևակի խոսքով ասած՝, «ազգերը մեռնում են տխմարությունից»:
Արթնացի'ր Հայ Մարդ:
Հիշի'ր Ցեղակարգդ, և նրանում վերահաստատվելով, դատարկիր Երկիրդ պառակտող կուսակցությունները:
Բա'վ է քեզ ուղղված սուտը դիվանագիտական որակ համարես, և հուսաս, որ քեզ խաբողը կկարողանա նաև անապատի խաբեբա զավակներին գերազանցել:
Խաբվածության վրեժխնդրությունը շատ դեպքերում ուղղված է լինում դեռևս խաբել չփորձածներին, քանզի դժվար է խաբել հմուտ խաբեբաներին:
Ստին հավատալը սուտ խոսելուց ոչ պակաս զանցանք է:
Դու'րս արի Հայ Մարդ ստի շղթայից:
Սուտը նման է ճահիճի: Նրանում որքան շատ ես շարժվում, այնքան շուտ ես ընկղմվում:
Սուտը հնարավոր չէ ներսից ճանաչել, քանզի ճանաչելու համար տեսնել է պետք: Իսկ տեսնելու համար, տեսողությունից բացի լուսավորվածություն էլ է պետք:
Հիշի'ր Հայ Մարդ:
Քեզ չեն կարողանա խաբել, եթե չկարողանան շահդ բորբոքել:
Շահդ չեն կարողանա բորբոքել, եթե չկարողանան քծնելով քեզ ծուլացնել:
Քեզ չեն կարողանա ծուլացնել, եթե չկարողանան քեզ բարկացնել:
Քեզ չեն կարողանա բարկացնել, եթե չկարողանան քեզ հետ գործակցել:

«Մարդիկ սիրում էն նրանց, ում լավություն էն արել,
ատում էն նրանց, ում վատություն են արել» Լ.Ն. Տոլստոյ

“Հեթանոս քուրմերն ասում էին, որ երկիրը գունդ է եւ պտտվում է Արեւի շուրջ”:

Անանիա Շիրակացի

Մենք Հայ ենք, սակայն մեզ այլոք, շատ հին դարերից Արմեն են կոչում:
Արմեն են կոչել, զի “ար” արմատը մեր խոսքի ծուծքն է եւ նաեւ ուղը:
Արմեն են կոչել եւ այն պատճառով, որ “ար” արմատը մեզ հարեւանող շատ լեզուներով նշանակել է հող:
Արմեն են կոչել` բնորոշելով մեր Բանն ու Բնույթը, քանզի մեր Նախնիք առաջինն էին որպես երկրագործ եւ Երկրի պաշտպան:
Առաջինն էին մեր ուշիմ Նախնիք, որ Հողից ստացան սնունդ ու աման, դազգահ ու կահ, զենք ու զրահ, զարդ ու զարդատուփ…
Առաջինն էին մեր ուշիմ Նախնիք, որ Հողից ստացված բերք ու բարիքից բաժին տվեցին կով ու ոչխարի, այծի ու ձիու, էշ ու գոմեշի, հավի ու սագի, … եւ սկիզբ դրին փոխօգտակար համակեցության:
Այլ ազգերը մեզ Արմեն են կոչում, սակայն Հայ ենք մենք: Որովհետեւ՝ Մայր Հողից բացի, Մեծ Սկզբից ի վեր պաշտել ենք նաեւ Կյանքը պայմանավորող մնացյալ տարրերը:
Պաշտել ենք, քանզի խորն ենք ճանաչել:
Պաշտել ենք, քանզի Ամենայն Ստեղծի Հորն ենք ճանաչել:
Ճանաչելն է ամենայն Սիրո պատճառը միակ:
Ճանաչելն է եղել պատճառ, որ շատ դարեր չենք մեղանչել ու ամաչել:
Չկար մի պատճառ, որ ուշիմ Նախնիք իրենցից դուրս փնտրեին:
Չկար հետեւանք, որ ուշիմ Նախնիք բուն պատճառը չգտնեին:
Մեր ուշիմ Նախնիք ճանաչում էին Ամենայն Ստեղծը մասնիկ առ մասնիկ եւ ամբողջությամբ:
Եվ ոչ մի մասնիկ չէին հակադրում մեկ այլ մասնիկի:
Չէին հակադրում արեւը՝ լուսնին, լեռը՝ անդունդին, ծառը՝ ծաղիկին, հաջորդը՝ նախորդին, լիքը՝ դատարկին, հաստը՝ բարակին …, ժամանակավորը՝ հավերժականին:
Գիտեին Նախնիք, որ Արեւով է ծովը համբառնում ու ամպեր դառնում:
Գիտեին Նախնիք, որ Արեւով է օդը հողմ դառնում, ամպերը տանում սարերում քամում: Քամված ամպերն էլ բյուր ակունքներով, բյուր առուներով վտակներ կազմում եւ միահյուսվում, գետ էին դառնում՝ ծով վերադառնում:
Գիտեին Նախնիք, որ Արեւով է ամեն մի պտուղ համ ու հոտ առնում:
Արթնացի՛ր, Հայ մարդ:
Վերաճանաչիր քո Նախնիների բարքն Ազնվագույն:
Ազնիվ ամեն ինչ ոչ ժանգոտում է, ոչ զառամում է, ոչ էլ ծերանում:
Ազնիվը երբեք չի հիվանդանում:
Ազնիվը միշտ կա եւ միշտ է պատրաստ կրող ճակատներ լուսավորելուն:
Նա միշտ է պատրաստ արդար բազուկներ զորավորելուն: