Սիրում եմ լինել ինքս իմ հյուրը
Ու հյուրասիրվել համեղ ...հուշերով,
Եվ կոչնակներ ունենալ նրանց,
Որոնց անունը ես չեմ մոռանա,
Ինչպես սեփական իմ իսկ անունը,
Բայց նաև նրանց ,անունը որոնց
Ես – մի զարմացեք - չեմ հիշում արդեն,
Եվ չի գտնվի գեթ մի մարդ կյանքում,
Որ կարողանար ինձ հիշեցնել
Անունը նրանց ,-
Եկան ու չանցան `
ՄԻ մազ տանելով ,
Մի մաս պարգևած...

Հայաստան ասելիս աչքերս լցվում են
Հայաստան ասելիս թևերս բացվում են
Չգիտեմ ինչու է այդպես

Եվ այն հասկացա-
Խինդով ու ցավով-
Որ անհնար է բուրմունքն սպանել,
Հա, անհնար է բուրմունք սպանել`
Առանց դիմելու նրա ազգական
Գարշահոտության չար օգնությանը:

-Ամենավայրի~ սպանությունը,
Որ չեն հորինել սուլթաններն անգամ:

Հայաստան ասելիս աչքերս լցվում են
Հայաստան ասելիս թևերս բացվում են
Չգիտեմ ինչու է այդպես

Աչքերս`
Ծրարված հիացում,
Եվ դու ես հասցեատերը:

Մատներս`
Հինգ հրթիռ – սլացում,
Եվ քոնն է ողջ ուղեծիրը:

Խոսքերս `
Մեռած մի լեզվի
Վիմագիր: Դու պիտի վերծանես:

Ու ես էլ`
Քարե հյուր ձեր բակում,
Ձեր տանը, քո սրտում մինչևիսկ:
Եվ գիտեմ.
Կամ ես `քեզ , կամ դու ինձ
Վաղ թե ուշ պիտի կործանենք...

Հայաստան ասելիս աչքերս լցվում են
Հայաստան ասելիս թևերս բացվում են
Չգիտեմ ինչու է այդպես

Մեզանից մեկը, անշուշտ , այստեղ չէ,
Մեզանից մեկը`
Կամ ես, կամ թե դու:
Թե դու չես այստեղ`
Ապա ինչպես է,
Որ ինձ հետ ես միշտ`
Իմ սենյակի մեջ,
Իմ մատների տակ,
Իմ լեզվի վրա:
Թե ես չեմ այստեղ,
Ապա ինչպես է,
Որ ես հետդ չեմ`
Քո սենյակի մեջ,
Քո մատների տակ,
Քո լեզվի վրա:
Ճիշտ այն է գուցե,
Որ մենք երկուսս էլ այստեղ չենք լինում.
Ինքս այնտեղ եմ, որտեղ որ դու ես,
Իսկ դու այնտեղ ես, որտեղ որ ես եմ:
Այսպես գալիս ենք մենք դեպի իրար,
Դու` ինձ մոտ,
Ես` քեզ
Եվ ... մենք չենք հանդիպում ...այս քանի տարի:

Հայաստան ասելիս աչքերս լցվում են
Հայաստան ասելիս թևերս բացվում են
Չգիտեմ ինչու է այդպես

Ա~խ այս անվերջ «պիտի» - ն
Վերջ ունենա ՞ պիտի...

«Պիտի... այսպես անենք,
Պիտի... այդպես անենք:
Պիտի...այսպես լինի,
Պիտի...այնպես լինի:
Պիտի...պիտի...պիտի»...

Այսպես ,«պիտի» - ն պիտի
Նստի գահի վրա,
Իսկ մենք մնանք ոտքի,
Երկրպագենք նրան...

Հայաստան ասելիս աչքերս լցվում են
Հայաստան ասելիս թևերս բացվում են
Չգիտեմ ինչու է այդպես

Իմ օրը երեկ աղքատ էր այնքան,
Որքան դրախտի նկարագիրը ` սուրբ գրքերի մեջ,
Քանի որ լինել նշանակում է մասամբ ունենալ,
Իսկ ինձ թվում էր , թե չկա~ էլ սեր,
Թե դարձել է նա արդեն սովորույթ...
Եվ երեկ աղքաք ու խեղճ էի ես,
Չար չէի բնավ , բայց աղքատ էի,
Անստվեր էի ` անապատի պես.
Տալ էի ուզում ` տալու բան չկար:
Ու ծանր էր մարդկանց «բարի օր» ասել.
Թվում էր ,թե ես այդ «բարի օր» -ով
Նրանցից ինչ – որ բան եմ հայցելում ,
Որ նրանք պիտի տան չկամությամբ...

Իսկ իմ օրն այսօր այնքան է բարի,
Որ կարելի է հացի տեղ ուտել,
Խաղալիքի տեղ տալ լացող մանկան,
Ծալել ` իբրև թարմ հրավիրատոմս,
Բաժանել մարդկանց, որ երբ բաց անեն `
Իրենք ողողվեն ցոլքով բարության:

-Ծանո~թ – անծանո~թ մարդիկ , բարի օր...

Եվ օրն իմ այսօր այնքան է լեցուն ,
Որ եթե նույնիսկ ինձ գետին զարկեն`
Ես կփշրվեմ իբրև...գանձանակ,
Եվ հարստությունն ու կայքը հոգուս
Բարի զնգոցով շ~աղ կգա չորս կողմ `
Շփոթեցնելով և ապշեցնելով
Նաև ջարդողին,
Նույնիսկ ջարդողին:

-Բարի օր... և ինձ ջարդողի~ն անգամ...

Եվ կա կանչ արյա~ն, որով մեր նախնիք
Դարերի խորքից մեր մեջ են խոսում,
Մեզ հետ են խոսում մեր իսկ բերանով:
Եվ կա բնության անմերժ հրավեր ,
Որից ընտանի կենդանին անգամ
Վայրենանում է հանկարծ վերստին:
Արյան այդ կանչն է հիմա իմ բերանում դառնում
-Բարի օ~ր,
Եվ քեզ է ահա հասցեագրվում
Քեզ իմ սիրելի, ում անմեղ մեղքով
Ես աղքատ էի երեկ տակավին
Ինչպես դրախտը սուրբ գրքերի մեջ
Իսկ այսօր բարի ,
Իսկ այսօր լեցուն ...Տոլստոյի չափ:

Թող թագավորի այդ բարին այնտեղ,
Ուր դեռևս կա թագավորություն,
Թող նույն այս բարին նախագահ դառնա ամեն մի երկրի,
Աշխարհիս բոլոր պետություններին դառնա վարչապետ,
Վառելիք դառնա շարժիչների մեջ,
Դրոշակ դառնա նավերի համար,
Ու ճակատագիր` ամեն մի մարդու...
Մենք էլ մտովին, ճամփորդենք սիրով,
Լինենք ամենուր ` «բարի օր» - ի պես,
Եվ ամենուր էլ դասեր տանք սիրո`
Ապացուցելով , որ սերն իսկական
Ընդհամենը լոկ փոխում է ձևեր,
Երբեմն թվում սովորույթ անգամ,
Մինչդեռ իսկապես նա նույնն է մնում
Եվ կյանքի միջով, մեր ձեռքից բռնած,
Ապահովաբար առաջ է տանում,
Որ հրե խոսքով մութը ետ հրենք,
Մեր ուսով մղենք ժամանակն առաջ ,
Օրվա ճակատից , որպես հին հուռութք,
Կախենք միևնույն զանգը.
-Բարի օր~...

Հայաստան ասելիս աչքերս լցվում են
Հայաստան ասելիս թևերս բացվում են
Չգիտեմ ինչու է այդպես

Հանդիպումը բաժանումի սկիզբն է հենց...

Հանդիպեցինք այդ ե՞րբ արդյոք,
Որ գնում ես , գնում արդեն:

Իմ գտնված – միակ մակդիր ,
Ամենաճիշտ բաղդատություն.
Դեռ նոր գտած ` թռչու՞մ ես դու մտքիցս արդեն:

Համ չեն զգում միայն բերնով:
Համ զգում են հոգով նաև:
Եվ գնու՞մ ես,գնու՞մ ես արդեն,
Որ հռչակի անհամությունն իրեն արքա
Ու դարձնելով հոգիս ոստան ու տնքացո~ղ աթոռանիստ,
Իշխի նաև իմ կեղեքվող ծայրամասու՞մ...

Եվ համբուրված իմ շուրթերին դողդողում են սիրո խոսքեր,
Ինչպես ցողի կաթիլները այն թփերին,
Որոնց վրա անհոգ քամին դասն է սերտում իր գժտության:
Ու ես անվերջ փորձ եմ անում
Իմ թափանցիկ լռության տակ պահվել մի կերպ:

Քո փեշերը փաթաթվում են գիրգ ծնկներիդ.
Խանգարել են ուզում կարծես , որ չգնաս:
Ծխախոտն է մեջս հազում:
Ստվերները հոտոտում են հողը կրկին.
Կամենում են կարծես զգալ
Անցած տեղիդ բուրմունքն անանց:
Քաղաքային փողոցների լույսերն աղոտ
Փոշոտ քամուց իրենց աչքերն են շուտ թարթում,
Ինչպես մարդը, երբ ուզում է լաց չլինել...

Հայաստան ասելիս աչքերս լցվում են
Հայաստան ասելիս թևերս բացվում են
Չգիտեմ ինչու է այդպես

Պիտի գնա~ ս...
Որ քանի դեռ չենք հանդիպել`
Փողոցն այնպես ինձ կարոտի,
Ինչպես ես քե~զ:

Պիտի գնաս,
Որ ածխացած սպասումը
Բոլորագիծ քաշի իմ շուրջ `
Ինձ դարձնելով սուր շառավիղ,
Սիրտս` կենտրոն,
Որ ամեն ոստ իր ստվերով
Ցույց տա ժամը` սլաքի պես,
Ու շրշյունով զրնգացնի նույն ժամն էլի.
Որ ես զգամ , ուշացումով,
Թե ինչպես է սահում – անցնում
Կյանքն իմ կողքով,
Ես էլ `կյանքի,
Չդիպչելով երբեք իրար:

Պիտի գնաս,
Որ ես անվերջ իմ մտքի մեջ,
«Թութակի պես կամ անվտանգ խելագարի»
Նույնը կրկնեմ.
«Շատը ... գը – նաց, քի-չը մը- նաց»...

Եվ քանի որ պիտի գնաս`
Դե, շուտ գնա, որ շուտ էլ գա~ս, շատ չմնաս:
Տես,
Օրորվող այս լապտերից
Ես մի շող եմ քաշում – պոկում.
Առ,
Փաթաթիր ցուցամատիդ`
Իբրև գունեղ մի հուշաթել,
Որ... վայրկյան իսկ չմոռանաս
Ու... շու~տ դառնաս:
Իսկ քո երգուն քայլքի թելն էլ թող փաթաթվի
Մայթին այս գորշ, այս տանը գորշ և իմ հոգու~ն,
Որ ...բոլորս էլ (մայթ,տուն,հոգի~)
Մեկ վայրկյան իսկ չմոռանանք
Եվ սպասենք քեզ անհամբեր .
Իսկ ոլորուն – կպչուն ձայնը մեր համբյուրի
Թող համերգվի այս վիրավոր լռության մեջ
Ու որբացած մեր սեփական ականջներում,
Իսկ հեռվահաս ժպիտները մեր փոխանցիկ
Թող դրոշմեն իրենց վրա ապակիներն այս լուսադող`
Սպասումի կնիքի պես...

-Ցտեսություն:
Ի տեսությու~ն...

Հայաստան ասելիս աչքերս լցվում են
Հայաստան ասելիս թևերս բացվում են
Չգիտեմ ինչու է այդպես

-Ուրեմն չե՞ս գալիս,-
Իմ իսկ տված հարցին
Ինքս եմ պատասխանում խոցված հպարտությամբ.
-Ինքդ գիտես...

Իսկ դու
Ինքդ էլ գիտե՞ս արդյոք, որ խուսափման ուղին
Կյանքում գուցե կարճն է ճամփաներից բոլոր
Եվ նույն տեղն է բերում արագորե~ն,նորեն:
Ուրեմն էլ ինչու՞ ես զուր խուսափել ջանում:

Մոռացե՞լ ես գուցե:
Բայց դու գիտես հաստատ,
Որ ես մոռացության բոլոր օրենքներից
Մեկն եմ լոկ ընդունում`
Այն, որ սահմանել է հպարտությունն ինքը,
Երբ խոցել են սրան ` գազանի պես:
Իսկ ես... ու քեզ խոցե՞լ ինչ – որ բանով:

Եվ մի՞թե չես տեսնում դու իմ քնքշությունը,
Եվ իմ մեղմությունը դեռ չե՞ս զգում միթե:

Ա~խ այս քնքշությունը, որ ինձ կապոտել է,
Ինչպես Գուլիվերին ` թզուկները...
Ա~խ այս մրրկանման մեղմությունը,
Որով պաշարված եմ և օղակված այսպես,
Ինչպես մայրցամաքը` օվկիանոսով:
Ա~ խ այս «ախ» - ը նաև,
Որ կպել է լեզվիս
Անոթության ծնած փառի նման,
Եվ ինձ կպատճառեր սրտախառնուք, անշուշտ,
Թե չլիներ համիդ նշխար – մնացորդը,
Որով փաթաթվում եմ ես սրբորե~ն, նորեն`
Առանց հաղորդության սպասելու հույսի:
Թե չլինե~ր համիդ նշխար – մնացորդը...

Իսկ դու գիտե՞ս արդյոք, որ դու բնավ դու ~ չես.
(Ոչ զարմացած նայիր, ոչ ծիծաղիր):
Հաստատ գիտեմ, որ դու դարեր առաջ
Ձիթապտղի նազուն ծառ ես եղել,
Հետո (ինչ՞ իմանամ ,թե քանի~ դար հետո)
Երկրորդ անգամ կրկին աշխարհ գալիս
Կին ես դարձել արդեն...
Գիտեմ, հաստա~տ գիտեմ,
Թե չէ այդ ինչի՞ց է ,որ քո շրթունքները
Հասուն ձիթապտղի համ են տալիս...

Հիմա ինչ՞ ես ասում . դու չե՞ս գալիս:
Ինչ~ է , կամենում ես, որ ես մեռնեմ
Մի անպտուղ ծառի դանդա~ղ մահո՞վ`
Երկա~ր հոգեվարքիս ողջ ընթացքում
Անվերջ երազելով ձիթապտղի մի ծառ`
Հեռու~ - հեռու~ ինձնից,
Քո չափ հեռու...

Հայաստան ասելիս աչքերս լցվում են
Հայաստան ասելիս թևերս բացվում են
Չգիտեմ ինչու է այդպես

-Իմ սերե՞րն անացած...
Նախ ` նորից ասեմ,
Որ սերը չունի շարունակություն,
Այլ միայն սկի~զբ,
Որ չի կրկնվում,
Ինչպես...ծննդյան եզակի օրը;
Եվ հետո...հետո`
Որքան էլ ջանանք ու ձգտենք սիրել `
Երբեք ավելին չենք ունենալու,
Ինչպես չի լինում ... ավելորդ ատամ:

Սիրո համեմատ
Թիվն ատամների շա՞տ ես համարում:
Բայց մի մոռացի , որ ես, ճիշտն ասած.
Դեռ չեմ բաժանվել ո~չ մի սիրածից.
Իրենք են փոխել անուններն իրենց,
Կերպարանքն իրենց,
Իրենց հասակը,
Իրենց տարիքը,
Սակայն ոչ իրենց:
Եվ ի~նչ փոխել են ` իրենք են փոխել,
Իրե~նք , ոչ թե ես, -
Այս մի մոռացիր:

Եվ զուր մի հարցրու,
Թե ո՞րն է եղել իմ ամենամեծ սերը:
Մի հարցրու:
Սերերը , սեր իմ,
Եթե մինչև իսկ անհավասար են`
Անհավասար են , ինչպես ...մատները .
Ո՞ր մատդ կտրես`
Պիտի շատ ցավի կամ պակաս ավի:
Էլ ի՞նչ ամենա...

Ախ այս ամենա -ն...
Իսկ երբևիցե չե՞ս խելագարվել գեթ այն աստիճան,
Որ հանակարծ մի օր լրջորեն խորհես,
Թե դժբախտության մեր զգացումը
Գալիս է հենց այդ ... այդ ամենա –ից.
Անծանոթ է դա ոչ միայն բույսին,
Այլև կենդանուն,
Ապուշի~ն նաև,
Եվ սրանք իրենց... դժբախտ չե~ն զգում...

Ամենա չկա~:
Վատ ու լավ կա լոկ:
Ու եթե սեր է`
Էլ ի՞նչ վատ ,ինչպե՞ս ,
Ու եթե սեր է `
Էլ ի՞նչ ամենա...

-Իսկ անցած սերերն , ի~նչ է , չեն մեռնում:
Իսկ եթե նույնիսկ , աստված չարասցե , մեռնում են նրանք,
Դարձյալ ապրում են մեր տարողունակ հիշողության մեջ,
Ինչպես մեր ...մեռած երեխաները...
Ահավոր ցավը չեն վերհիշեցնում:
Գրկի~ր ինձ:
Մեղք եմ...

Հայաստան ասելիս աչքերս լցվում են
Հայաստան ասելիս թևերս բացվում են
Չգիտեմ ինչու է այդպես